Nieuwsbrief onderzoek naar familierelaties en opvoeding in Caribisch Nederland
Beste lezer,
Hierbij ontvangt u onze nieuwsbrief over het onlangs afgeronde onderzoek naar familierelaties en opvoeding in Caribisch Nederland. U kunt de recent gepubliceerde onderzoeksrapporten hier lezen in het Nederlands, Engels en Papiamentu. De opname van het recente webinar, waarin het onderzoeksteam waardevolle inzichten heeft gedeeld, kunt u hier bekijken.
Mocht u na het lezen van de nieuwsbrief of de rapporten meer informatie nodig hebben, dan kunt u een e-mail sturen naar info@nomasnomore.nl.
Download Nieuwsbrief Nederlands
Download Newsletter English
Interview onderzoeksteam Familierelaties, huiselijk geweld en
kindermishandeling in Caribisch Nederland.
Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Zorg en Jeugd Caribisch Nederland. Doel van
het onderzoek was een nulmeting uitvoeren rondom familieen relatiekwesties, specifiek gericht op huiselijk geweld en kindermishandeling op Bonaire, St. Eustatius en Saba (de BESeilanden), met een apart rapport voor elk eiland. Dit verzoek volgde op een situatieanalyse die UNICEF in 2019 heeft uitgevoerd.
Een van de conclusies van die analyse was de behoefte aan
meer specifieke dataverzameling over kinderen, gezinnen en de veiligheid van kinderen binnen die gezinnen. De Universiteit Leiden, UNICEF Nederland en de Universiteit van Curaçao hebben de opdracht gekregen om dit onderzoek uit te voeren.
Omdat dit onderzoek voor het eerst werd uitgevoerd, heeft het team van onderzoekers ook de methodiek hiervoor ontwikkeld. Het is de bedoeling dat dit
onderzoek over vijf jaar herhaald wordt, zodat een toekomstig team kan profiteren van dezelfde onderzoeksmethodiek.
Onderzoeksvragen
De onderzoeksvragen werden opgesteld in samenwerking met het Ministerie van VWS. De hoofdvraag die het ministerie vooral beantwoord wilde hebben, was: “Wat is de houding van inwoners van Caribisch Nederland ten aanzien van familierelaties, en in het bijzonder ten aanzien van het gebruik van geweld in opvoeding of in familie- en partnerrelaties?” Volgens Dr. Merel Griffith-Lendering, onafhankelijk adviseur en onderzoeker verbonden aan de Universiteit van Curaçao, wilde het ministerie ook weten welke definities mensen hanteren en wat zij ervaren als huiselijk geweld. Dit werd breder bekeken in de context van familieen gezinssituaties en partnerrelaties. Het team heeft ook onderzocht wat mensen in Caribisch Nederland als waardevol beschouwen in familierelaties en waar ze de kracht en uitdagingen voor gezinnen zien. Hierbij werd gekeken naar intergenerationele relaties in gezinnen, zoals de ouder-kindrelatie,
partnerrelaties en de relatie tussen ouders en grootouders. Professor Dr. Ton Liefaard, hoogleraar kinderrechten aan de Universiteit Leiden, voegt hieraan toe dat dit bijzonder relevant is in de context van de Caribische gemeenschap, waar meerdere generaties vaak betrokken zijn bij de opvoeding en soms spanningen tussen generaties kunnen ontstaan.
Het onderzoeksteam begon met deskresearch om een beleidsanalyse en juridische analyse uit te voeren en zo de onderzoeksparameters scherp te stellen. Ton Liefaard legt uit dat het onderzoek niet alleen bedoeld was om data te verzamelen, maar ook om beleidsvorming te ondersteunen en de Openbare Lichamen te adviseren.
Uitdagingen tijdens datacollectie
Een belangrijke uitdaging voor het team was om het onderzoek op drie eilanden met verschillende talen en culturen uit te voeren, en dat in korte tijd. Hoewel veel gesprekken online konden worden gevoerd, wilde het team ervoor zorgen dat deelname laagdrempelig en persoonlijk was voor de bewoners. Om die reden zijn de dataverzamelaars meerdere keren naar de eilanden gegaan en hebben met lokale mensen per eiland, “boots on the ground”, ervoor gezorgd dat mensen zich gehoord voelden. Drs. Johan Kruip, deskundige kinderrechten
en onderzoeker bij UNICEF Nederland, benadrukt hierbij het belang van samenwerking met de lokale gemeenschappen en de Openbare Lichamen. Hij noemt de inbreng van focusgroepen op elk eiland van cruciaal belang om diepere inzichten te verkrijgen en de dialoog over de onderzoeksresultaten te verrijken. “Dit heeft ons gevoed met waardevolle aanbevelingen voor toekomstig beleid,” aldus Kruip. Ton Liefaard benadrukt het belang van eigenaarschap door de eilanden zelf. ‘Het onderzoek is bedoeld om de eilanden te dienen
en de data behoort ook toe aan de eilanden. De bedoeling is dat ze er zelf verder mee kunnen,’ zegt hij. Tijdens de No Mas No Moreconferentie eind 2023 bleek dat dit doel zeker behaald is. ‘Mensen waren blij dat dit onderzoek heeft plaatsgevonden, want deze data waren er voorheen niet.’
Onderzoeksresultaten en aanbevelingen
De resultaten van het onderzoek zijn per eiland gerapporteerd, met specifieke aanbevelingen voor elk eiland. In grote lijnen kwamen de volgende overkoepelende thema’s naar voren:
Sterke familierelaties: Op alle drie de eilanden worden sterke, warme familierelaties ervaren. Dit wordt gezien als een grote kracht binnen de gemeenschappen. Het advies is om de gemeenschap te betrekken bij het vinden van oplossingen, vooral omdat deze sterke relaties een belangrijke basis kunnen vormen voor verdere ontwikkelingen.
Financiële uitdagingen: Veel gezinnen ervaren financiële moeilijkheden, die een directe invloed hebben op familierelaties en het welzijn van kinderen. Het team adviseert om aandacht te besteden aan financiële educatie en hoe financiële beslissingen de familiedynamiek beïnvloeden.
Geweldloze samenleving: Hoewel er een groeiend bewustzijn is dat geweld geen plek heeft in familierelaties, is dit nog niet volledig geaccepteerd in de samenleving. Er is behoefte aan beleid dat ouders ondersteunt in het vinden van geweldloze opvoedingsmethoden.
Gendergelijkheid: Het team adviseert dat moeders erkend worden in hun grote rol in de opvoeding en dat er meer aandacht moet komen voor de rol van vaders in de opvoeding. Het team adviseert om stereotypes rond jongens- en meisjesopvoeding te doorbreken en ervoor te zorgen dat beide ouders een gelijkwaardige rol kunnen spelen.
Migratie en veranderingen in de samenleving: Door migratie en andere ontwikkelingen is de samenleving op de eilanden aan het veranderen. Sommige bewoners hebben moeite met deze veranderingen, wat de samenhang binnen gemeenschappen kan beïnvloeden. Dit verdient aandacht bij het formuleren van beleid.
Toegang tot hulpverlenining: Hoewel er veel hulpverlening beschikbaar is, zijn er nog uitdagingen, zoals de toegankelijkheid van diensten en de vertrouwelijkheid ervan. Het is belangrijk om deze diensten beter toegankelijk en effectiever te maken.
Daarnaast werd aanbevolen om het onderzoek over vijf jaar te herhalen, zodat de vooruitgang gemeten kan worden. Ook is er een nadrukkelijke oproep aan Nederland om de eilanden te blijven steunen, maar met respect voor de eigen wensen en behoeften van de eilanden.
Volgende stappen
Het onderzoeksteam adviseert de Openbare Lichamen om samen te komen en de drie rapporten door te nemen, en op basis daarvan concrete stappen te formuleren. Hierbij kunnen bepaalde sleutelfiguren, zoals rolmodellen en ervaringsdeskundigen, worden betrokken. Partners als Nederland en UNICEF kunnen ook helpen bij het ontwikkelen van interventies, zoals positieve opvoedingsprogramma’s.
Het betrekken van jongeren bij beleidsvorming is eveneens een belangrijke aanbeveling. Veel jongeren voelen zich vaak niet serieus genomen, terwijl hun input essentieel is voor het ontwikkelen van beleid dat hen direct aangaat. Een belangrijke uitspraak van een jongere op één van de eilanden: “Kinderen hebben nu veel meer rechten dan destijds. Wat je ook tegen ouders zegt, zij hebben een idee dat er een bepaalde manier is om kinderen op te voeden, en dat idee zit in hun kop.”
Het onderzoeksteam bestond uit
Prof. dr. Ton Liefaard is hoogleraar kinderrechten en bekleedt de UNICEF-leerstoel Kinderrechten aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid, Universiteit Leiden.
Prof. dr. Judi Mesman is universiteitshoogleraar maatschappelijke verantwoordelijkheid en impact, Universiteit Leiden.
Dr. Merel Griffith-Lendering is een onafhankelijk adviseur en onderzoeker, gevestigd op Curaçao, verbonden aan de University of Curaçao.
Tamara Salsbach is universitair docent aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid van de University of Curaçao.
Drs. Johan Kruip is deskundige op gebied van kinderrechten en onderzoek bij UNICEF Nederland.
Chartysse Simon en Kimberly Richards, studenten aan de University of Curaçao.
Inge Gerrits, Universiteit Leiden.
Annemarie Marchena-Slot, University of Curaçao.
Elly Hellings, interviewer.
Erel Everitz, interviewer.
Naphtaly Boerleider, interviewer.
Josee Koning, De Taalscholver.
Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van
Carmen Grefte en Jantine Homan van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.