Krusada en Kadera:  Succesvol samenwerken tegen huiselijk geweld

Krusada en Kadera: Succesvol samenwerken tegen huiselijk geweld
De organisaties ‘Krusada’ en ‘‘Kadera begeleiden slachtoffers van huiselijk geweld. Krusada doet dat nog niet zo lang op Bonaire. Kadera doet dat al meer dan 50 jaar in Nederland. Wat kunnen beide organisaties van elkaar leren en wat is de geheim van hun vruchtbare samenwerking? Junny Josephina en Jeroen Traas, de gedreven directeuren van deze organisaties, lichten graag het tipje van de sluier over hun samenwerking en hun collegiale relatie, die verrassend open en wederkerig is.

Wat voor soort organisaties zijn Krusada en Kadera?

Krusada en Kadera werken beiden op het terrein van huiselijk geweld vanuit een verschillende culturele en sociale context. Krusada werd 24 jaar geleden opgericht als instelling waar verslaafden begeleid werden maar werkt tegenwoordig met veel meer kwetsbare doelgroepen, zoals ex-gedetineerden, mensen met een fysieke of mentale beperking en slachtoffers van huiselijk geweld.

Junny: ‘Onze organisatie kent tegenwoordig 5 afdeling waarvan 1 een sociale werkplaats is. De core business van Krusada is begeleiding en niet behandeling. Wij bieden degelijke, dagelijkse begeleiding om mensen veerkrachtiger te maken. Ons doel is om mensen beter te laten functioneren in de samenleving an wat voor hen persoonlijk haalbaar is.’

Kadera ondersteunt als stichting slachtoffers en plegers van huiselijk geweld en verricht ook preventieve activiteiten. De organisatie komt voort uit de ‘Blijf van mijn lijf huizen’ en de Berendien Stoel Stichting, die 50 jaar geleden al pionierden op het gebied van huiselijk geweld. Kadera vangt slachtoffers op in opvanghuizen in Zwolle en Enschede en biedt hen ook ambulante hulp.

Kadera bedient cliënten in alle gemeenten in de provincie Overijssel en ondersteunt professionele hulpverleners in hun begeleidingstaak. Jeroen: ‘De afgelopen jaren is ons denken over slachtoffers en plegers van huiselijk geweld geëvolueerd. We kijken anders aan tegen het systeem waarin dat geweld plaatsvindt. Onze (systemische) inzichten en evidence-based begeleidings-methodieken delen we graag.’

Waarom werken jullie samen ?

De samenwerking tussen Krusada en met Kadera startte 4 jaar geleden op verzoek van het ministerie van VWS. Dit gebeurde vanuit de gedachte dat Krusada in de uitbreiding en professionalisering van haar vrouwenopvang-activiteiten het wiel niet opnieuw uit hoefde te vinden, maar kon aanhaken op alle ontwikkelingen, die de aanpak van huiselijk geweld in Nederland heeft doorgemaakt.

De eerste contacten werden op de ‘No Mas No More’ conferentie op Aruba gelegd. Sindsdien vindt er op operationeel èn strategisch niveau structureel uitwisseling plaats tussen beide organisaties. De samenwerking werpt voor beide partijen haar vruchten af en wordt in de toekomst zeker voortgezet.

Welke cijfer geven jullie de samenwerking?

Krusada en Kadera werken al 4 jaar samen, maar de persoonlijke samenwerking tussen Junny en Jeroen dateert van 2020. Beide directeuren geven de samenwerking een dikke 8. Junny: ‘Onze samenwerking is een groeirelatie. Er zit groei in de opvang van Krusada en daar heeft de expertise, training en consultatie vanuit Kadera wezenlijk aan bijgedragen.’
‘Onze werkrelatie is begonnen op advies van VWS en in de jaren uitgegroeid van tot een gelijkwaardige, open en vriendschappelijk relatie waarin wij als directeuren schouder aan schouder staan. Er is nooit een moment geweest dat Jeroen zei: ‘ Ik heb geen tijd.’ Hij is altijd bereid om afspraken te maken en bij te praten met mij.’

Wat levert die samenwerking op ?

Jeroen: ‘Toen ik aantrad was er al operationele samenwerking via één van onze medewerksters. Wij helpen op dat niveau met methodieken, procedures, handboeken en protocollen. Krusada bepaalt steeds wat voor hen op Bonaire passend en niet passend is. Als directeur spar ik regelmatig met Junny over zijn ambities met Krusada. Ik ben onder de indruk van alle stappen die worden gezet.’

‘Er komt steeds meer wederkerigheid in de relatie. De samenwerking met Krusada verbreedt ook ons perspectief. Als je echt iets nieuws wil leren, is mijn stellige overtuiging, moet je over de grens kijken. Je leert in een paar dagen in Bonaire tien keer meer dan op het zoveelste symposium in Nederland. Bonaire is een heel andere omgeving en een heel andere cultuur. Daardoor leer je meer over jezelf.’

Wat merken de personeelsleden en cliënten op Bonaire van de samenwerking?

Junny: ‘Ik zie ons personeel professioneel groeien. Ze zijn meer capabel om lastige huiselijk geweld casussen aan te gaan op de juiste manier. Eerst zat de expertise vooral bij de teamleider, nu bij het hele team. De samenwerking met Linda en Sharon van Kadera is fijn en laagdrempelig. Als experts en trainers geven zij het team concrete begeleidingstools en houden ze rekening met de cultuur en schaalgrootte van het eiland.

‘In de omgang met onze cliënten zie ik ook enorme groei. De cliënt en haar omgeving staan bij alles centraal. De nieuwe kennis zakt niet weg. We houden nauw contact met Linda en Sharon. De kwaliteit van onze begeleiding is toegenomen en onze doorstroom is versneld. Onze begeleiders hebben door die extra kennis en expertise meer zelfvertrouwen; ze zijn nu ook echt meer aan het begeleiden!’

Wat leert Kadera van Krusada als het gaat op de aanpak van huiselijk geweld?

In Nederland is er een transitie gaande in de zorg die best uitdagend is. Er is te weinig geld en personeel om aan de groeiende zorgvraag te voldoen, ook bij huiselijk geweld. Zorginstellingen moeten daarom steeds meer beroep doen op voorzieningen in de wijk en op de sociale kring van de cliënt om de veiligheid en het herstel van slachtoffers van huiselijk geweld te bevorderen.

Jeroen: ‘We zullen in de toekomst, veel meer dan nu, de sociale kring rond de cliënt moeten aanspreken om die persoon verder te dragen nadat de opvang beëindigd is. Op Bonaire zijn sociale relaties en familieverbanden anders dan in Zwolle en Enschede. Daar doen ze dit al lang. Het biedt ons een nieuw perspectief waar we veel van kunnen leren.’

Junny: ‘Sociale relaties zijn bij huiselijk geweld soms deel van het probleem, maar vaak ook van de oplossing. Bonaire is klein. Iedereen kent elkaar. Door die schaalgrootte en de beperkte middelen en hulpverleners, ben je als het ware gedwongen de familiekring te betrekken bij het herstelproces. Er zijn niet zoveel andere opties om de veiligheid en herstel van je cliënten te waarborgen.’

Wat blijft een uitdaging?

De overheidsinstellingen op Bonaire (OLB en RCN) en de keten van huiselijk geweld weten van de intensieve samenwerking tussen Krusada en Kadera. Toch gaapt er een kloof. Junny: ‘Wij groeien binnen Krusada in onze aanpak van huiselijk geweld. Dit zorgt ervoor dat wij ons willen inrichten als kenniscentrum binnen de opvangen op de eilanden. Maar soms snapt de keten onze aanpak, ondersteund door Kadera, niet. Soms mist de connectie. Dat geeft wel eens frictie bij crisissituaties.

Jeroen: ‘Vroeger was de opvang van slachtoffers vaak vrijwilligerswerk met de beste bedoelingen. Plegers werden gezien al de vijand en slachtoffers werden gestimuleerd alle contact te verbreken. In 50 jaar is ons werk sterk geprofessionaliseerd. We werken met evidence-based methodieken. Nu nemen we vanuit een systemische denken juist zo snel mogelijk contact op met de pleger en betrekken we die bij het herstelproces , mits het veilig is. Dat snapt niet iedereen. Voor gezinnen is dat toch vaak belangrijk.’

Welke huiselijk geweld taboes zijn er nog op Bonaire?

Junny: ‘Huiselijk geweld is niet altijd wat het lijkt. Een tijd geleden kwam een vrouw bij ons binnen die bont en blauw was. Na maanden onderzoek bleek zij niet het slachtoffer maar de pleger van huiselijk geweld, die uit de relatie wilde stappen. Toen was haar man zijn reputatie en baan al kwijt. Wij zien steeds meer mannelijke slachtoffers van huiselijk geweld, maar praten daarover is nog taboe.’

‘De afgelopen tijd hebben wij zeven casussen gehad van mannen die vanwege huiselijk geweld een andere woning zochten. Zo komt de vraag niet binnen, maar de onderliggende reden was wel steeds fysiek, verbaal en emotioneel geweld. Politie en ketenpartners vinden dat lastig en de samenleving is er niet aan toe. Het is wel onze taak om deze ongemakkelijke boodschap te verkondigen.’

Hoe houden jullie de Krusada-Kadera samenwerking succesvol?

Junny: ‘Het formele antwoord is dat je in alle lagen van je organisatie je (samenwerkings)ambities en plannen deelt en duidelijk maakt wat je van elkaar verwacht. Dat betekent ook dat je overlegstructuren creëert waarin je blijft investeren. Teamleiders en zorgcoördinatoren moeten je visie op samenwerking begrijpen. Die moet je dus niet opleggen. Ze moeten er enthousiast van worden en er voor willen gaan.’

Informeel hangt een groot deel van dat succes af van chemie op het persoonlijke vlak, vinden beide directeuren. Op de werkvloer werken de teamleden van Krusada heel fijn samen met Linda en Sharon, de experts en trainers van Kadera. De wederkerige sparringsrelatie tussen Junny en Jeroen is misschien nog wel een grotere aandrijver van het samenwerkingssucces. Junny: ‘De magic zit in de persoonlijke klik.’

De connectie tussen de directeuren is belangrijk. Junny: ‘We kunnen open naar elkaar toe zijn no matter what.’ Het gaat om mutal respect voor onze organisaties en voor elkaar en de vraag: Wat kunnen we van elkaar leren? Wat komen we halen en brengen bij elkaar? Voorlopig kunnen de directeuren nog veel van elkaar leren. Onlangs zetten beide directeuren namelijk hun de handtekening onder 3 jaar verdere van samenwerking!